Τόμας Μαν
Ο Πάουλ Τόμας Μαν (γερμανικά: Paul Thomas Mann· 6 Ιουνίου 1875, Λίμπεκ – 12 Αυγούστου 1955, Ζυρίχη) ήταν Γερμανός συγγραφέας, βραβευμένος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας (1929).[10] Βαθύτατα επηρεασμένος από το έργο των Άρθουρ Σοπενχάουερ, Σίγκμουντ Φρόιντ, Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκέτε και Φρίντριχ Νίτσε, ο Τόμας Μαν υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του 20ού αιώνα.[11][12] Στα γραπτά του κυριαρχούν ο ακριβής ρεαλισμός περικλειόμενος από βαθιές συμβολικές νότες, η ειρωνεία, οι πολυμερείς αντιθέσεις, καθώς επίσης και μια εμβριθής κι επίμονη αναζήτηση σχετική με τη φύση του δυτικού αστικού πολιτισμού, εντός του οποίου η διαβρωτική επίγνωση της ίδιας του της φαυλότητας αντιμάχεται την τρυφερή ευγνωμοσύνη για τα πνευματικά του επιτεύγματα. Σημαντικότερα έργα του Μαν είναι το Μπούντενμπροκ (1901), ο Θάνατος στη Βενετία (1913), Το μαγικό βουνό (1924), Ο Ιωσήφ και οι αδελφοί αυτού (1933-1943), ο Δόκτωρ Φάουστους (1947), όπως επίσης και το Δοκίμιο για τον Σίλλερ (1955).
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στο Λίμπεκ (Lübeck, εξελλ. Λυβέκκη) της Γερμανίας στις 6 Ιουνίου 1875[11]. Υπήρξε δευτερότοκος γιος τού —χανσεατικής καταγωγής— γερουσιαστή και εμπόρου σιτηρών Τόμας Γιόχαν Χάινριχ Μαν και της γεννημένης στο Ρίο ντε Τζανέιρο συγγραφέως Χούλια ντα Σίλβα Μπρουνς[13][14]. Ο Μαν προοριζόταν αρχικώς να αναλάβει ενεργό ρόλο στη φυτεία σιτηρών του πατέρα του, σχέδιο που ανατράπηκε από τον αιφνίδιο θάνατο του τελευταίου[10]. Έπειτα από τη ρευστοποίηση της επιχείρησης —η οποία αριθμούσε περί τα εκατό χρόνια ζωής— ο έφηβος τότε Μαν παρέμεινε στο Λίμπεκ για να τελειώσει το σχολείο, και κατόπιν ακολούθησε τη μητέρα και τα μικρότερα αδέλφια του στο Μόναχο. Εκεί εργάστηκε ως υπάλληλος ασφαλιστικής εταιρείας, θέση που σύντομα εγκατέλειψε προκειμένου να παρακολουθήσει διαλέξεις ιστορίας, οικονομικών και λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου[15]. Ήταν τότε που έγραψε την πρώτη του συλλογή διηγημάτων με τίτλο Ο μικρός κύριος Φρίντεμαν (1898). Έκτοτε αφιερώθηκε στο γράψιμο, ενώ το 1905 νυμφεύθηκε την Κάτια Πρίνγκσχαϊμ με την οποία απέκτησε έξι παιδιά, τρία κορίτσια και τρία αγόρια[10][11][16].
Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918) ο Μαν, παρόλο που ο ίδιος δεν συμμετείχε, έπαυσε κάθε του καλλιτεχνική δραστηριότητα, καθώς υποχρεώθηκε να αναθεωρήσει θεμελιώδεις ιδέες και παραδοχές που είχαν καλλιεργηθεί εντός του με την πάροδο των ετών[17]. Αυτή η εσωτερική διανοητική αναζήτηση εκδηλώθηκε γραπτώς για πρώτη φορά στους Στοχασμούς ενός απολιτικού (1918)[18]. Ακολουθούν η έκδοση του Μαγικού βουνού το 1924 και η βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1929[19].
Κατά την άνοδο των ναζί στην εξουσία το 1933, ο Τόμας Μαν βρισκόταν στη Ζυρίχη με τη σύζυγό του[10]. Ύστερα από προτροπή του γιου του, Κλάους, δεν επέστρεψε στη Γερμανία, λόγω της έντονης κριτικής που είχε ασκήσει στον ναζισμό κατά τα προηγούμενα χρόνια[11]. Το 1936 τού αφαιρέθηκε η γερμανική υπηκοότητα και έναν χρόνο μετά τού αφαιρέθηκε και ο τίτλος του επίτιμου διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Βόννης[10]. Το 1939 ταξίδεψε για τις Η.Π.Α., όπου δίδαξε στο πανεπιστήμιο Πρίνστον. Από το 1941 έως το 1952 έζησε στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνιας, ενώ μετά την πτώση του Τρίτου Ράιχ επισκεπτόταν την Ευρώπη τακτικά[11]. Το 1947 εκδόθηκε το μυθιστόρημά του Δόκτωρ Φάουστους.
Στην Ευρώπη επέστρεψε το 1952 και εγκαταστάθηκε στο Κίλχμπεργκ της Ζυρίχης, όπου και πέθανε το 1955[11]. Τα άπαντα του Τόμας Μαν εκδόθηκαν σε δώδεκα τόμους στο Βερολίνο το 1956 και στη Φρανκφούρτη το 1960[10][12].
Οι πολιτικές του θέσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Τόμας Μαν υποστήριζε τον Γουλιέλμο Β΄ και ήταν αντίθετος με τον φιλελευθερισμό[18]. Σταδιακά οι πολιτικές του θέσεις άλλαξαν, άρχισε να υποστηρίζει τον φιλελευθερισμό και τις δημοκρατικές αρχές, ενώ αργότερα εξέφρασε συμπάθεια προς τις σοσιαλιστικές ιδέες[18]. Κατήγγειλε δημοσίως τον εθνικοσοσιαλισμό και ενθάρρυνε την αντίσταση εκ μέρους της εργατικής τάξης. Το 1930 έδωσε στο Βερολίνο μια διάλεξη (Έκκληση προς τη λογική) με την οποία ζήτησε να συγκροτηθεί ένα κοινό μέτωπο καλλιεργημένων αστών, μελών της σοσιαλιστικής εργατικής τάξης, ενάντια στη βαρβαρότητα του ναζισμού[11][20].
Τα βιβλία του Τόμας Μαν, σε αντίθεση με τα βιβλία του αδερφού του Χάινριχ και του γιου του Κλάους, δεν κάηκαν δημόσια από το ναζιστικό καθεστώς το 1933, ίσως επειδή οι ναζί φοβήθηκαν τον αντίκτυπο που θα είχε η δημόσια καταστροφή των βιβλίων ενός συγγραφέα που είχε τιμηθεί με το Νόμπελ Λογοτεχνίας τέσσερα χρόνια νωρίτερα[20].
Τα μυθιστορήματα του Τόμας Μαν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Buddenbrooks. Verfall einer Familie (Μπούντενμπροκ. Η παρακμή μιας οικογένειας, 1901)
- Königliche Hoheit (Η Αυτού Βασιλική Υψηλότης, 1909)
- Ο πρίγκιπας Κλάους Χάινριχ μέσα από τον έρωτά του για τη δεσποινίδα Σπόελμαν θα γνωρίσει την καινούρια εποχή με το ανοιχτό πνεύμα και τους διευρυμένους ορίζοντες και θα ανακαλύψει το πραγματικό νόημα της ύπαρξης, απελευθερωμένος από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος[22].
- Der Zauberberg (Το μαγικό βουνό, 1924)
- Ένας τελειόφοιτος μηχανικός σχεδιάζει να επισκεφθεί για τρεις εβδομάδες τον ξάδερφό του, που νοσηλεύεται σε ένα σανατόριο στο Νταβός της Ελβετίας. Τελικά θα παραμείνει εκεί επτά χρόνια. Έργο που άσκησε μεγάλη επίδραση στη λογοτεχνία του 20ου αιώνα, από τις πρώτες ανιχνεύσεις της ιδρυματοποίησης[10].
- Joseph und seine Brüder – Tetralogie (Ο Ιωσήφ και οι αδελφοί αυτού, 1933-1943, τετραλογία)
- Ο Τόμας Μαν αναπλάθει τη γνωστή ιστορία της βίβλου σε αυτή τη τετραλογία, που θεωρείτο από τον ίδιο το magnum opus του. Πρόκειται για μια απόπειρα να ενωθούν οι πολύπτυχες εκφάνσεις των πραγμάτων και του κόσμου, οι διαφορετικές αφηγηματικές νόρμες, ο θρύλος, η βιβλική ιστορία, τα πραγματικά γεγονότα, η ανθρωπογεωγραφία, όλα αυτά μέσα από την προβολή ενός μοναδικού προσώπου[23][24].
- Lotte in Weimar (Η Λότε στη Βαϊμάρη, 1939)
- Doktor Faustus (Δόκτωρ Φαούστους, 1947)
- Ο συνθέτης Άντριαν Λέβερκυν (Adrian Levekühn) θα έλθει σε συμφωνία με τον διάβολο ζητώντας όχι πλούτη ή δόξα, αλλά τη δυνατότητα πραγματοποίησης του καλλιτεχνικού του οράματος. Σε αυτό το βιβλίο ο Τόμας Μαν θα ασχοληθεί με βασικά θέματα, όπως η τέχνη, η ζωή, η αγάπη, η λαγνεία και η μουσική. Αλλά το κυριότερο είναι πως θα φτιάξει μια αλληγορία για τη γιγάντωση του Ναζισμού στη Γερμανία, θα λοιδορήσει την ίδια την τοιχογραφία της μπουρζουαζίας που στήνει μπροστά στα μάτια μας, θα καταφερθεί εναντίον της γερμανικότητας και ταυτόχρονα θα την υμνήσει[26][27].
- Der Erwählte (Ο εκλεκτός, 1951)
- Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull (Εξομολογήσεις του απατεώνα Φέλιξ Κρουλ, 1954), ανολοκλήρωτο
- Ο Φέλιξ Κρουλ αναλαμβάνει να πάρει τη θέση ενός νεαρού μαρκησίου, που οι γονείς του, προμηθεύοντάς τον με ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, τον αναγκάζουν να φύγει σε πολύχρονο ταξίδι, για να τον απομακρύνουν από την ανεπιθύμητη γι' αυτούς αγαπημένη του. Ο Κρουλ θα αντικαταστήσει τον Μαρκήσιο και θα αναλάβει μάλιστα και την αλληλογραφία με τους γονείς του[29].
Εργογραφία και ελληνικές μεταφράσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.jpg)
- Μυθιστορήματα
- 1901: Buddenbrooks. Verfall einer Familie (Μπούντενμπροκς. Η παρακμή μιας οικογένειας)
- —μτφ. Τούλα Σιετή (εκδ. "Οδυσσέας", α΄ έκδ. 1986
- 1909: Königliche Hoheit (Η Αυτού Βασιλική Υψηλότης)
- —μτφ. Κώστας Σκαλίδης (εκδ. "Ερατώ", 2000)
- 1924: Der Zauberberg (Το μαγικό βουνό)
- —μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. "Δίφρος", 1956 και εκδ. "Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος", 1989)
- —μτφ. Θεόδωρος Παρασκευόπουλος (εκδ. "Εξάντας", 1995 και εκδ. "Μεταίχμιο", 2017)
- 1933-1943 : Joseph und seine Brüder – Tetralogie (Ο Ιωσήφ και οι αδελφοί αυτού τετραλογία)
- —μτφ. Λευτέρης Αναγνώστου (εκδ. "Gutenberg", 2004 – Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα, για το 2005)
- 1939: Lotte in Weimar (Η Λόττε στη Βαϊμάρη)
- —μτφ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος (εκδ. "Εξάντας", 2000)
- 1947: Doktor Faustus. Das Leben des deutschen Tonsetzers Adrian Leverkuhn erzahlt von einem Freunde (Δόκτωρ Φαούστους. Η ζωή του γερμανού μουσουργού Άντριαν Λέβερκυν εξιστορημένη από ένα φίλο)
- —μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. " Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος", 1973)
- —μτφ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος (εκδ. "Πόλις", 2002)
- 1951: Der Erwählte (Ο εκλεκτός)
- —μτφ. Στέλλα Βουρδουμπά, (εκδ. "Παϊρίδη", χ.χ.)
- —μτφ. Σοφία Γεωργοπούλου, (εκδ. "Εξάντας", 2005)
- 1954: Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull (Εξομολογήσεις του αρχιαπατεώνα Φέλιξ Κρουλ), ανολοκλήρωτο
- —μτφ. Ανδρέας Σπυρόπουλος, (εκδ. "Μαγκανιάς", χ.χ.)
- —μτφ. Τούλα Σιετή (εκδ. "Οδυσσέας", α΄ έκδ. 1989)
- Διηγήματα και νουβέλες
- 1893: Vision (Οπτασία)
- —μτφ. Αλέξανδρος Κυπριώτης (εκδ. "Ίνδικτος", 2002) (περιέχεται στη συλλογή 13 διηγημάτων του Μαν «Συγκεχυμένα ανέρχονται τα λησμονημένα», όπως και όλα τα διηγήματα με αστερίσκο που ακολουθούν)
- 1894: Gefallen (Η χάρη)
- 1896: Der Wille zum Glück (Η βούληση για ευτυχία) *
- 1897: Der Tod (Ο θάνατος)
- 1897: Der kleine Herr Friedemann (Ο μικρός κύριος Φρήντεμαν)
- —μτφ. Τέα Ανεμογιάννη ("Νέα Εστία" 1957 Α΄)
- —μτφ. Γιώργος Δεπάστας (εκδ. "Μεταίχμιο", 2006)
- —μτφ. Βασινιώτης ("Ερατώ", 1990)
- 1897: Der Bajazzo (Ο παλιάτσος)*
- 1898: Tobias Mindernickel (Τομπίας Μίντερνίκελ)*
- 1899: Der Kleiderschrank (Το ιματιοφυλάκιο)
- 1899: Gerächt (Εκδίκηση)*
- 1900: Luischen (Λουιζάκι) *
- 1900: Der Weg zum Friedhof (Ο δρόμος για το κοιμητήριο)
- —μτφ. Βασ. Λαζανάς ("Νέα Εστία" 1957 Α΄)
- 1902: Gladius Dei [Το ξίφος του Θεού]
- —μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. "Σ.Ι.Ζαχαρόπουλος", 1971)
- 1903: Tristan (Τριστάνος)*
- —μτφ. Κυριάκος Κεντρωτής (εκδ. "Ύψιλον", 1985)
- —μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. "Σ.Ι.Ζαχαρόπουλος", 1971)
- 1903: Das Wunderkind (Το παιδί θαύμα)*
- 1903: Die Hungernden
- 1903: Tonio Kröger (Τόνιο Κρέγκερ), νουβέλα
- —μτφ. Διονύσης Διβάρης (εκδ. "Πάπυρος", 1974)
- —μτφ. Αλέξανδρος Ίσαρης (εκδ. "Εγνατία", 1977)
- —μτφ. Αλέξανδρος Κυπριώτης (εκδ. "Ίνδικτος", 2000)
- 1904: Ein Glück (Μια κάποια ευτυχία)* [30]
- 1904: Beim Propheten (Παρά τω Προφήτη)*
- 1905: Schwere Stunde (Δύσκολη ώρα)
- 1908: Anekdote (Ανέκδοτο)*
- 1909: Das Eisenbahnunglück (Το σιδηροδρομικό ατύχημα)*
- 1911: Wie Jappe und Do Escobar sich prügelten (Πώς παίξανε ξύλο ο Γιάπε και ο Ντο Εσκομπάρ)
- 1912: Der Tod in Venedig (Ο θάνατος στη Βενετία)
- —μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. "Σ. Ι.Ζαχαρόπουλος", 1971)
- —μτφ. Διονύσης Διβάρης (εκδ. "Πάπυρος", 1974)
- —μτφ. Μαρία Αγγελίδου (εκδ. "Αναστασιάδης", 1997)
- —μτφ. Μαρία Κωνσταντινίδη (εκδ. Δίφρος, 1956)
- 1918: Herr und Hund. Ein Idyll (Σκύλος και αφέντης)
- —μτφ. Γιώργος Δεπάστας (εκδ. "Μεταίχμιο", 2006)
- —μτφ. Γιάννης Κοιλής (εκδ. "Κριτική", 1989)
- 1923: Tristan und Isolde (Τριστάνος και Ιζόλδη)
- 1925: Unordnung und fruhes Leid (Αναστάτωση και πρώιμος πόνος)
- —μτφ. Γιάννης Κοιλής (εκδ. "Κριτική", 1989)
- 1930: Mario und der Zauberer (Ο Μάριο και ο μάγος)
- —μτφ. Φώτης Βασινιώτης (εκδ. "Ερατώ", 1982)
- —μτφ. Σταύρος Αντωνίου (εκδ. "Υάκινθος", 1983)
- 1940: Die Vertauschten Köpfe (Τα αλλαγμένα κεφάλια)
- —μτφ. Νίκος Λίβος (εκδ. "Κριτική", 1988)
- 1944: Das Gesetz (Ο Νόμος)
- —μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. " Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος", 1988)
- 1953 Die Betrogene (Η απατημένη), νουβέλα
- —μτφ. Γιάννης Κοιλής (εκδ. "Κριτική", 1989)
- Δοκίμια (Επιλογή)
- 1918: Betrachtungen eines Unpolitischen (Στοχασμοί ενός απολίτικου)
- —μτφ. Μαντώ Πουλή (εκδ. "Ίνδικτος", 1999)
- —μτφ. Γερ. Λυκιαρδόπουλος (εκδ. "Ύψιλον", 2012)
- 1933: Leiden und Größe Richard Wagners (Πάθος και μεγαλείο του Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- 1934: Meerfahrt mit Don Quijote (Ταξίδι με τον Δον Κιχώτη), μεταθανάτια έκδοση
- —μτφ. Γερ. Λυκιαρδόπουλος και Στέφανος Ροζάνης (εκδ. "Έρασμος", 2002)
- 1936: Freud und die Zukunft (Ο Φρόυντ και το μέλλον)
- —μτφ. Στάθης Φερεντίνος (εκδ. "Γκοβόστη", χ.χ.)
- 1938: Schopenhauer
- —μτφ. Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος (εκδ. "Έρασμος", 2006)
- 1947: Nietzsches Philosophie im Lichte unserer Erfahrung (Η φιλοσοφία του Νίτσε υπό το φως της εμπειρίας μας)
- —μτφ. Γιώργος Λαμπράκος (εκδ. "Οκτώ", 2017)
- —μτφ. Θανάσης Λάμπρου (εκδ. "Ίνδικτος", 2002)
- 1963 Wagner und unsere Zeit (Ο Βάγκνερ και η εποχή μας), μεταθανάτια έκδοση
- —μτφ. Γιάννης Λάμψας (εκδ. "PRINTA", 1993)
- Αυτοβιογραφικά
- 1950: Meine Zeit (Η εποχή μου), σκέψεις του συγγραφέα σε αυτοβιογραφικό τόνο
- —μτφ. Αντιγόνη Χατζηθεοδώρου ("Εκδόσεις των Φίλων", α΄ έκδ. 1972)
- Theodor W. Adorno-Thomas Mann: Briefwechsel, 1943-1955 (Theodor W. Adorno-Thomas Mann: Αλληλογραφία 1943-1955)
- —μτφ. Λευτέρης Αναγνώστου (εκδ. "Αλεξάνδρεια", 2009)
- Herman Hess Thomas Mann:Briefwechsel (Έρμαν Έσσε- Τόμας Μαν: Αλληλογραφία 1910-1955), επιστολογραφία
- —μτφ. Γιώτα Λαγουδάκου (εκδ. "Καστανιώτης", 2003)
Έργα σχετικά με τον Τόμας Μαν στα Ελληνικά
- Γκόλο Μαν: Αναμνήσεις από τον πατέρα μου Τόμας Μαν,1965, σύντομη βιογραφία του συγγραφέα από τον γιό του (εκδ. "Γαβριηλίδης", 2005)[31]
- Μπρίτα Μπέλερ: Τόμας Μαν, οι τρεις κρίσιμες μέρες (De Beslissing), (μτφ. Μαργαρίτα Μπονάτσου (εκδ. "Καπόν", 2014) λογοτεχνική ανακατασκευή της συγγραφέως με βάση τα ημερολόγια του Μαν των ημερών που προηγήθηκαν της ανοιχτής επιστολής που έστειλε ο συγγραφέας στις εφημερίδες της Γερμανίας καταγγέλοντας τον Ναζισμό [32]
- Klaus Betzen: Ο Τόμας Μαν και το πρόβλημα του ανθρωπισμού, από διάλεξη στο Ινστιτούτο Γκαίτε τον Δεκέμβριο του 1975. (μτφ. Νίκος Μ.Σκουτερόπουλος, "Εκδόσεις των Φίλων", 1977)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 www
.kilchberg .ch /xml _1 /internet /de /application /d20 /d24 /d302 /f243 .cfm. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb119142833. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ CONOR.SI. 7355747.
- ↑ www
.tum .de /die-tum /aktuelles /pressetermine /detail /article /30502 /. - ↑ 5,0 5,1 5,2 (Ολλανδικά) RKDartists. 213126. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 «Kindred Britain»
- ↑ Gisela Ostwald: «Jüngste Tochter von Thomas Mann gestorben». (Γερμανικά) Jüngste Tochter von Thomas Mann gestorben. 9 Φεβρουαρίου 2002.
- ↑ www
.nobelprize .org /nobel _prizes /literature /laureates /1929 /. - ↑ www
.nobelprize .org /nobel _prizes /about /amounts /. - ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 Mann, Thomas 1875-1955. To magiko buno (Prōtē ekdose έκδοση). Athēna. ISBN 9786180309614. 1011039061.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 Hayman, Ronald, 1932- (1995). Thomas Mann : a biography. New York: Scribner. ISBN 0684193191. 31075060.
- ↑ 12,0 12,1 Kurzke, Hermann, (2002). Thomas Mann : life as a work of art : a biography
. Princeton: Princeton University Press. ISBN 0691070695. 49226207.
- ↑ Schwarzwälder, Herbert. (2002). Das große Bremen-Lexikon. Bremen: Ed. Temmen. ISBN 3861086166. 248069636.
- ↑ «The Nobel Prize in Literature 1929». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2019.
- ↑ «The Nobel Prize in Literature 1929». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2019.
- ↑ Indiktos. «ΜΑΝΝ ΤΟΜΑΣ - ΙΝΔΙΚΤΟΣ». www.indiktos.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2019.
- ↑ «The Nobel Prize in Literature 1929». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2019.
- ↑ 18,0 18,1 18,2 Laqueur, Walter (1983-05-15). «The Artist in Politics» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1983/05/15/books/the-artist-in-politics.html. Ανακτήθηκε στις 2019-05-02.
- ↑ «The Nobel Prize in Literature 1929». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2019.
- ↑ 20,0 20,1 Mann, Thomas, 1875-1955.· Mann, Heinrich, 1871-1950. (1998). Letters of Heinrich and Thomas Mann, 1900-1949. Berkeley: University of California Press. ISBN 0520072782. 35292835.
- ↑ Mann, Thomas, 1875-1955. (2004). Hoi Mpuntenmprok (5. ekdosē έκδοση). Athēna: Ekdoseis Odysseas. ISBN 9602104708. 76733886.
- ↑ Mann, Thomas, 1875-1955. (1989). Königliche Hoheit Roman. [Frankfurt am Main]: Fischer Taschenbuch Verlag. ISBN 3596294304. 491667986.
- ↑ Mann, Thomas, 1875-1955. Ο Iōsḗph kai oi adelphoí autoú. Athḗna: Gutenberg. ISBN 9600110069. 742219680.
- ↑ http://www.lifo.gr/team/selides/55701
- ↑ Mann, Thomas, 1875-1955. (2000). Hē Lote stē Baïmarē. Athēna: Hexantas. ISBN 9602562277. 76397764.
- ↑ Mann, Thomas, 1875-1955. (2002). Doktōr Phaustus : hē zōē tu germanu musurgu Antrian Leberkyn existorēmenē apo hena philo. Athēna: Ekdoseis Polis. ISBN 9608132568. 76713695.
- ↑ http://diavazontas.blogspot.gr/2016/01/thomas-mann.html
- ↑ Mann, Thomas, 1875-1955. (2005). Ho eklektos. Athēna: Hexantas. ISBN 9602566027. 76146114.
- ↑ Mann, Thomas, 1875-1955. (2004). Exomologēseis tu apateōna Phelix Krul (3. ekdosē έκδοση). Athēna: Ekdoseis Odysseas. ISBN 9602104740. 76733883.
- ↑ το διήγημα μπορείτε να το διαβάσετε εδώ:http://logotexnia21.blogspot.gr/2010/08/thomas-mann.html
- ↑ Διαβάστε το βιβλίο εδώ: http://www.gavrielidesbooks.gr/showebook.aspx?vid=333[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ http://no14me.blogspot.gr/2016/06/britta-bohler.html?m=0
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Εργογραφία Thomas Mann, Collection Dr. Haack, Λειψία
- Manfred Schmeling, «Tόμας Μαν, Αντρέ Ζιντ και Ευρώπη. Όψεις μιας Θεώρησης της Λογοτεχνίας, υπερβαίνοντας τα Σύνορα», Σύγκριση, τ/χ. 6, (Ιούνιος 1995), σσ. 8-24 [1]